"Periyodik Kontrol ve Muayene
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürütmesinde olan 25.04.2013 Tarih ve 28628 Sayılı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin amacı işyerlerinde kullanılan iş ekipmanlarının sağlık ve güvenlik çerçevesinde uyulması gereken asgari şartları belirlemektir.
Yönetmeliğe göre İş ekipmanlarının periyodik muayeneleri, Ulusal ve Uluslararası standartlarda belirtilen kriterlerde ve aralıklarda, üretici verileri ve fen ve teknik gereklilikler dikkate alınarak yapılmalıdır.
İŞ EKİPMANLARI NEDİR? PERİYODİK KONTROLLERİ NEDEN YAPILIR?
En genel anlamda iş ekipmanı; bir işin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ya da tesisattır. İş ekipmanları; 25 Nisan 2013 tarihinde yayınlanan İş Ekipmanlarının kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği, hizmet talep eden kuruluşun yaptırmış olduğu risk değerlendirmesindeki muayene periyotlarına göre, yönetmelikte belirlenmiş azami süreleri de aşmayacak şekilde muayene edilmelidir.
İş ekipmanları muayene edilirken Yönetmelikte belirtilen standartlar ve temel gereklilikler esas alınır. Muayene edilen ekipmanların durumu iş yerinde sağlık ve güvenlik tedbirleri yönünden bir rehber olmaktadır. Bu rehber ile tespit edilen bulguların giderilmesi işletmelerdeki iş kazalarının önlenmesi, ayrıca ekipmanların sorunsuz çalışması ile işletmenin üretim kaybının olmaması sağlanacaktır.
Kısacası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yürütmesinde olan bu yönetmelik hem işçiyi hem de işvereni koruma altına alan bir yönetmeliktir.
HANGİ EKİPMANLARA PERİYODİK KONTROL YAPILIR?
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre bir işin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ya da tesisatlar muayene edilir. Bu ekipmanlar yönetmelikte; Basınçlı kaplar, kaldırma iletme ekipmanları, tesisatlar ve tezgahlar olmak üzere dört ayrı grupta ele alınmış.
Kazan, hidrofor, genleşme tankı, hava tankları, dikişli-dikişsiz tüpler, Sıvılaştırılmış yeraltı ve yer üstü gaz tankları, kriyojenik tanklar, asetilen tüpleri ve tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar basınçlı kaplar sınıfı ekipmanlarıdır.
Forklift, transpalet, çeşitli vinç tipleri, yürüyen merdiven ve bantlar, araç kaldırma lifti, çeşitli hidrolik ve mekanik kaldırıcılar, yapı iskeleleri, inşaat makinaları kaldırma iletme makinaları sınıfı ekipmanlarıdır.
Yangın tesisatı ve boru tesisatları, havalandırma ve klima tesisatları, elektrik tesisatı, topraklama tesisatları ve paratonerler, tesisat sınıfı ekipmanlarıdır.
Takım tezgahları, cnc makinaları gibi talaşlı imalat makinaları tezgahlar sınıfı ekipmanlarıdır.
PERİYODİK KONTROLLERİ KİMLER YAPABİLİR?
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre basınçlı kapları, kaldırma iletme ekipmanlarını, yangın ve havalandırma tesisatlarını makine mühendisleri ve makine teknikerleri, elektrik tesisat kontrollerini, paratoner ve topraklama testlerini Elektrik ya da Elektrik – Elektronik mühendis ve teknikerleri periyodik muayeneyi yapmaya yetkili kişilerdir.
Basınçlı kapların ve mekanik tesisatların periyodik muayeneleri, tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması gerektiği durumlarda muayene personelinin TS EN ISO 9712 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış teknikerler tarafından yapılabilir.
Muayene yapacak kişi ya da kuruluşlara akreditasyon, yetkilendirme ve eğitim zorunluluğu getirmeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.
Birçok işletme, şu an yönetmelikte Akreditasyon şartı aranmazken periyodik muayenelerini 17020 muayene kapsamına sahip A tipi muayene kuruluşlarından talep etmektedir. TÜRKAK tarafından akredite edilen kuruluşlar, kalite yönetim sisteminin, muayene esnasında kullanılan her türlü ölçme ve kontrol cihazlarının ve eğitimli personellerinin sürekli denetlenmesi işletmeler tarafından güven verici olma sebebi ile tercih edilmektedir.
tümü Makine ve Elektrik/Elektronik Mühendislerinden oluşan uzman kadrosu ile yönetmeliğin şartlarını karşılayarak İş Ekipmanları Periyodik Muayene konusunda faaliyetlerine devam etmektedir.